Funkcje wykładnicze i logarytmiczne są ze sobą bardzo blisko związane i dlatego omówimy je w jednym poradniku. Funkcja wykładnicza Funkcją wykładniczą nazywamy funkcję postaci , gdzie
i
. Dziedziną funkcji wykładniczej jest cały zbiór liczb rzeczywistych.
Jeżeli to funkcja wykładnicza jest rosnąca i rośnie od 0 do
. Jeżeli natomiast
, to funkcja jest malejąca i maleje od
do 0.
W obu przypadkach wykres funkcji wykładniczej przecina oś w punkcie
. Funkcja logarytmiczna Funkcją logarytmiczną nazywamy funkcję postaci
, gdzie
jest ustaloną liczbą dodatnią i
. Dziedziną funkcji logarytmicznej jest zbiór liczb dodatnich.
Dla funkcja
jest funkcją rosnącą i rośnie od
do
. Dla
funkcja
jest funkcją malejącą i maleje od
do
.
W obu przypadkach wykres funkcji logarytmicznej przecina oś w punkcie
. Związek funkcji wykładniczej z funkcją logarytmiczną Funkcja logarytmiczna
jest funkcją odwrotną do funkcji wykładniczej
, tzn.

O funkcji odwrotnej należy myśleć tak: jeżeli traktujemy funkcję jako maszynkę, która zamienia liczbę
na liczbę
, czyli 2 na 4, 4 na 16, 10 na 1024 itd., to funkcja odwrotna
zamienia te liczby w drugą stronę: 4 na 2, 16 na 4, 1024 na 10.
Na wykresie ten związek przejawia się symetrią: wykresy funkcji i
są symetryczne względem prostej
.
Jeżeli popatrzymy na wykres logarytmu to widać, że logarytm rośnie/maleje (w zależności od ) na początku szybko (powiedzmy do
), a potem bardzo wolno. Odpowiada to temu, że funkcja wykładnicza rośnie/maleje wolno dla
i bardzo szybko dla
.