/Szkoła średnia/Geometria/Planimetria/Zadania na ekstrema/Największe pole

Zadanie nr 8219797

Rozpatrujemy wszystkie trójkąty równoramienne ostrokątne ABC (|AC | = |BC | ), na których opisano okrąg o promieniu R = 1 . Niech x oznacza odległość środka okręgu od podstawy AB trójkąta.

  • Wykaż, że pole P każdego z tych trójkątów, jako funkcja długości x , wyraża się wzorem  √ -----2- P(x) = (x+ 1) 1− x .
  • Wyznacz dziedzinę funkcji P .
  • Oblicz długość odcinka x tego z rozpatrywanych trójkątów, który ma największe pole. Oblicz to największe pole.
Wersja PDF

Rozwiązanie

Rozpoczynamy od rysunku.


PIC


  • Jeżeli CD jest wysokością trójkąta ABC opuszczoną na podstawę AB i S środkiem okręgu opisanego na trójkącie ABC , to
     ∘ ---2------2- ∘ -----2- AB = 2AD = 2 AS − SD = 2 1 − x .

    Pole trójkąta ABC jest więc równe

     1 1 ∘ -----2- ∘ -----2- PABC (x) = 2-AB ⋅CD = 2 ⋅ 2 1 − x ⋅(x + 1) = (x + 1) 1− x .
  • Oczywiście musi być x > 0 oraz x < 1 (patrzymy na trójkąt prostokątny ADS ).  
    Odpowiedź: (0,1)
  • Wzór funkcji y = P(x ) możemy przekształcić następująco
     ------- ∘ ----------------- ∘ ---------------- ∘ 2 2 2 3 P (x) = (x + 1) 1− x = (x + 1) (1 − x ) = (x + 1) (1 − x).

    Ponieważ  √ -- y = x jest funkcją rosnącą, wystarczy ustalić kiedy największą wartość przyjmuje funkcja

     3 f(x ) = (x+ 1) ⋅(1 − x ).

    Sposób I

    Liczymy pochodną funkcji

     3 3 2 f(x ) = (x+ 1) ⋅ (1 − x ) = (x + 3x + 3x + 1)(1 − x ) = 3 2 4 3 2 = x + 3x + 3x + 1 − (x + 3x + 3x + x ) = = −x 4 − 2x3 + 2x + 1.

    Mamy zatem

    f′(x) = − 4x3 − 6x2 + 2 = − 2 (2x3 + 3x2 − 1).

    Widać gołym okiem, że jednym z pierwiastków otrzymanego wielomianu jest x = − 1 . Dzielimy więc ten wielomian przez (x+ 1) . My jak zwykle zrobimy to grupując wyrazy.

     3 2 3 2 2 2x + 3x − 1 = (2x + 2x )+ (x + x)− (x+ 1) = = 2x 2(x+ 1)+ x(x + 1) − (x + 1) = 2 = (x + 1 )(2x + x− 1).

    Rozkładamy teraz trójmian w nawiasie.

    Δ = 1+ 8 = 9 −-1−--3 −-1+--3 1- x = 4 = − 1 lub x = 4 = 2 .

    Stąd

     ( 1 ) f′(x ) = − 4(x + 1)2 x − -- . 2

    Widać teraz, że w przedziale (0,1) pochodna ma jedno miejsce zerowe  1 x = 2 i zmienia w tym punkcie znak z dodatniego na ujemny. W takim razie funkcja f(x) (a więc też funkcja P(x) ) rośnie w przedziale ( ⟩ 0, 1 2 i maleje w przedziale ⟨ ) 1,1 2 . Największą wartość pola otrzymamy więc dla  1 x = 2 . Pole trójkąta jest wtedy równe

     ∘ ------ -- -- ( 1 ) ( 1 ) 1 3 √ 3 3 √ 3 P -- = -+ 1 1 − --= --⋅ ----= -----. 2 2 4 2 2 4

    Gdyby ktoś nie zauważył, to maksymalne pole otrzymaliśmy dla trójkąta równobocznego o boku √ -- 3 .

    Sposób II

    Pochodną funkcji f(x ) możemy też obliczyć korzystając ze wzoru na pochodną iloczynu.

     ′ [ 3] ′ 3 ′ f (x) = (x + 1) ⋅(1− x)+ (x+ 1) ⋅(1 − x ) = 2 3 = 3(x + 1) ⋅(1 − x) − (x + 1) = = (x + 1)2 (3(1− x)− (x+ 1)) = ( ) = (x + 1)2(− 4x + 2 ) = − 4(x+ 1)2 x − 1- . 2

    Dalszą część rozwiązania przeprowadzamy tak samo jak w pierwszym sposobie.  
    Odpowiedź: x = 1 2 ,  √- Pmax = 3-3- 4

Wersja PDF
spinner