Zadanie nr 8802966
Wyznacz równania stycznych do okręgu , przechodzących przez początek układu współrzędnych.
Rozwiązanie
Aby narysować opisaną sytuację, przekształćmy podane równanie okręgu tak, aby było widać jaki jest jego środek i promień.

Jest to więc okrąg o środku i promieniu
.
Sposób I
Proste przechodzące przez początek układu współrzędnych są postaci dla pewnego
(tak naprawdę jest jeszcze pionowa prosta
, która nie jest tej postaci, ale widać, że ona nie jest styczną). Sprawdźmy kiedy prosta
ma dokładnie jeden punkt wspólny z podanym okręgiem (podstawiamy
do równania okręgu).

Skoro otrzymane równanie kwadratowe ma mieć dokładnie jeden pierwiastek, to jego musi być równa 0 (spodziewając się tego podzieliliśmy równanie stronami przez 4, żeby otrzymać prostszą
-ę).

Sposób II
Tym razem użyjemy odrobinę więcej geometrii. Z obrazka widać, że jedną z szukanych stycznych jest prosta – łatwo to sprawdzić, okrąg ma środek
i promień
, więc jest styczny do tej prostej. To oznacza, że znamy odległość początku układu współrzędnych od interesujących nas punktów styczności:
(gdybyśmy nie zauważyli styczności
i okręgu, moglibyśmy wyliczyć
z trójkąta prostokątnego
).
Zatem punkty styczności i
są punktami wspólnymi danego okręgu i okręgu
(o środku w
i promieniu 6). Mamy więc układ równań

Odejmujemy od pierwszego równania drugie (żeby skrócić kwadraty) i mamy

Podstawiamy to do równania drugiego okręgu i mamy

Pierwsza wartość daje znany już nam punkt
, więc zajmijmy się drugą. Mamy wtedy

Zatem i pozostało ustalić dla jakiego
prosta
przechodzi przez ten punkt. Mamy

Sposób III
Tym razem tak jak w pierwszym sposobie szukamy stycznej w postaci , ale zamiast przecinać ją z okręgiem sprawdźmy, kiedy jest ona odległa od środka okręgu
o długość promienia
. Korzystamy ze wzoru na odległość punktu
od prostej
:

W naszej sytuacji (dla prostej ) otrzymujemy równanie

Odpowiedź: i