Zadanie nr 5353985
Przez początek układu współrzędnych poprowadzono prostą przecinającą okrąg w dwóch punktach i . Uzasadnij, że liczba nie zależy od wyboru prostej i oblicz wartość tego iloczynu.
Rozwiązanie
Przekształćmy na początek podane równanie okręgu.
Jest to więc okrąg o środku w punkcie i promieniu 2. Możemy teraz narysować opisaną sytuację.
Proste przechodzące przez początek układu możemy zapisać w postaci . Ta postać ma jednak wadę, bo nie uwzględnia pionowej prostej . Dlatego lepiej jest te proste sparametryzować wzorem (teraz też nie ma jednej prostej: , ale ona nie przecina okręgu). Szukamy punktów wspólnych takiej prostej i okręgu.
Zanim zajmiemy się tym równaniem, zobaczmy co mamy wyliczyć. Jeżeli i to mamy wyliczyć
Opuściliśmy pierwiastek, bo z rysunku jest jasne, że i (wszystkie punkty okręgu mają tę własność). Możemy więc obliczyć szukany iloczyn ze wzorów Viète’a.
Zauważmy, że nie musimy sprawdzać, kiedy otrzymane równanie kwadratowe ma pierwiastki – my zakładamy, że je ma (co jakoś tam przekłada się na ) i badamy ich własności.
Dla ciekawskich. Zadanie jest szczególnym przypadkiem tzw. twierdzenia o siecznej: jeżeli przez punkt poprowadzimy sieczną okręgu o środku i promieniu , która przecina ten okrąg w punktach i , to
W szczególności iloczyn ten nie zależy od wyboru siecznej (może też być styczna, wtedy ). Twierdzenie to nosi też nazwę twierdzenia o potędze punktu względem okręgu – można sobie to wygooglać.
Odpowiedź: 12